Bij pesten op het werk heb je ogenschijnlijk twee partijen, de treiteraars en de slachtoffers. Maar toch is er sprake van een derde partij. Die wordt gevormd door de omstanders. En die verhogen vaak zonder dat ze het weten ook nog eens de toch al aanzienlijke kosten van pesten op het werk. Dat blijkt uit een onderzoek van promovendus Roelie Mulder naar die laatste partij.
Bij haar onderzoek keek Mulder vooral naar de emoties van omstanders bij het zien van pesterijen en welk effect die emoties hebben op hun bereidheid tot helpen. Boosheid en angst zijn vaak redenen om een slachtoffer van pesten niet te helpen. Die boosheid wordt meestal veroorzaakt omdat ze de schuld van het pesten bij het slachtoffer zelf leggen. De angst ontstaat omdat ze bang zijn om zelf ook slachtoffer van pesterijen te worden.
Assertief of vermijdend
Slachtoffers kunnen assertief of vermijdend reageren. Het assertieve slachtoffer wordt door de omstanders wel beter beoordeeld dan het vermijdende slachtoffer, maar dat leidt niet tot meer bereidheid om het slachtoffer te helpen. Van het assertieve slachtoffer verwachten ze dat die zichzelf wel kan redden.
Bij een slachtoffer dat vermijdend reageert, is ook geen bereidheid om te helpen, maar nu omdat het slachtoffer dan zelf verantwoordelijk wordt gehouden. Dit is het ‘eigen schuld, dikke bult’-mechanisme.
Omstanders zijn ook vaak bang om de kant van het slachtoffer te kiezen, omdat ze dan op een lijn gesteld kunnen worden met het slachtoffer. Dit associatief stigma leidt ook tot minder neiging om te helpen. De machtspositie van het slachtoffer speelt daarbij geen rol.
Kosten van pesten
Volgens Mulder zijn de kosten van pesten op het werk substantieel en de gevolgen voor de slachtoffers enorm. Ze vindt dan ook dat bedrijven meer aandacht moeten besteden aan dit, meestal onbewuste, ‘eigen schuld, dikke bult’-mechanisme. Als omstanders zich bewust zijn van hun boosheid of angst en de gevolgen daarvan voor de slachtoffers, zijn ze misschien in staat om toch in te grijpen.
Bekijk het brede aanbod van ISBW aan opleidingen op het gebied van
Human Resources Management.
Bron: PW de gids