Het gat tussen intentie en gedrag

Jan van Setten over het verschil tussen wat we willen en wat we doen

Jan van Setten is een expert in en auteur over gedragsverandering en (persoonlijk) leiderschap. Zijn motto is: ‘Het leven is verwarrend eenvoudig’. Waarbij 'verwarring' het voorportaal is van nieuwe inzichten. Jan is een van de sprekers tijdens het Managers Event 2021 ‘De Improviserende Manager’. 

Waar wil je naartoe?

Stel je voor dat je ‘s ochtends op pad gaat in je moderne elektrische auto met spraakgestuurde navigatie. De dame in het dashboard vraagt met vriendelijke stem om de plaats en het adres waar je naartoe wilt. Jij denkt, laat ik het vandaag eens anders doen en zegt, ‘Vandaag is het jouw dag, jij mag het zeggen’. Dat gaat niet goed, zelfs na vier pogingen blijft ze vriendelijk vragen om de gewenste input: wat is het (reis)doel?

Sta je aan?

Hoeveel punten heeft je navigatiesysteem minimaal nodig om je op weg te helpen? Precies, minimaal twee: waar sta je nu en waar wil je heen? Je navigatiesysteem heeft minimaal deze twee punten nodig om je te (bege)leiden. In de praktijk zul je zien dat dit ook opgaat voor leiders. Iedere ‘grote’ leider weet waar hij of zij voor staat en heen gaat. Dat is niet alleen een weten, dat is een commitment. Wat er ook gebeurt, linksom of rechtsom, we zullen bij ons doel komen.
Staat jouw mentale navigatiesysteem aan, dan kun je op weg.

Waarop word je beoordeeld?

Je bent onderweg met de beste intenties. Maar waarop word je beoordeeld en waarop beoordeel jij anderen? Intentie of gedrag? Inderdaad, we worden met name beoordeeld op ons gedrag en wij beoordelen ook anderen met name op hun gedrag. Waar beoordeelt de mens zichzelf met name op? Precies, op intentie. Even terug naar het navigatiesysteem. Je bent onderweg naar je doel en loopt onderweg vast bij de Kennedytunnel. Wat doet je navigatiesysteem? Zegt het, ga maar terug naar huis, niets aan te doen de tunnel zit dicht. Of gaat het berekenen hoe je op je eindbestemming kunt komen met een alternatieve route?

Terug naar huis is geen optie

Soms moet je als leider een stapje terug doen om weer vooruit te denken en te handelen. 
Maar wat er ook gebeurt, terug naar ‘huis’ is geen optie. In tijden van talloze veranderingen en disrupties vraagt dat om een behoorlijk improvisatievermogen, opnieuw berekenen op de korte termijn om op koers te komen voor de lange termijn. In de praktijk betekent dit dat je geen problemen inkoopt, maar oplossingen. Test de volgende aanpak eens uit in je eigen praktijk. Een medewerker komt bij je met een probleem en jij reageert met; ‘Ja vervelend zeg, dus wat ga je nu doen?’. Wellicht denk je, nou dat klinkt redelijk bot in de tijden van dienend leiderschap. Door het probleem niet over te nemen, versterk je de ander juist in het DIMmen, ofwel Denken In Mogelijkheden. Natuurlijk kun je eraan toevoegen ‘en hoe kan ik je helpen?’, maar doe dat niet te snel. Je medewerkers kunnen meer dan je denkt. 

Waar blijkt dat uit?

Als het denken ook wordt omgezet in doen, zul je zien dat het gat tussen intentie en gedrag (=resultaat) gedicht wordt. Met een eenvoudige en soms confronterende checkvraag kun je jezelf of je medewerker onder prettige druk zetten. Pak maar een van je intenties/doelen en vanuit je beste intentie zul je oordelen dat je lekker bezig bent. Stel hier de vraag ‘waar blijkt dat uit?’, en je zult moeten komen met concreet gedrag en resultaten. Intenties zijn zeer belangrijk maar niet genoeg. Intentie + Besluit + Actie = Gedrag = Resultaat. Wil jij je improvisatievermogen versterken en het gat tussen intentie en gedrag dichten bij jezelf en je medewerkers? En waar blijkt dat uit? Precies uit je deelname aan het Managers Event op 27 mei, ik ontmoet je dan graag.

Jan van Setten